"Έχουμε δει ότι ο άνθρωπος δεν
είναι ένας, αλλά τέσσερις, με κάθε κέντρο να είναι ένας διαφορετικός νους. Στην
πραγματικότητα, ο άνθρωπος είναι μια πολλαπλότητα. Ύστερα από μια μεγάλη
περίοδο Παρατήρησης του εαυτού είναι δυνατόν κανείς να δει στον εαυτό
του αυτή την πολλαπλότητα, όπου το κάθε μέρος της λέει «Εγώ», θεωρώντας πως
εκπροσωπεί και το σύνολο του εαυτού.
Κάθε στιγμή αυτά τα «εγώ»
αλλάζουν: τη μια στιγμή είναι στο προσκήνιο ένα «εγώ» που θέλει κάτι, την άλλη
στιγμή ένα άλλο που αντικρούει την επιθυμία του προηγούμενου χωρίς να ξέρει
τίποτε για το πρώτο κ.ο.κ.
Αποδίδουμε στον εαυτό μας πολλά
πράγματα τα οποία δεν κατέχουμε, όπως πλήρη συνειδητότητα, θέληση και
ένα αληθινό και μόνιμο «Εγώ» το οποίο ποτέ δεν αλλάζει. Όμως πρόκειται για
αυταπάτη. Ο άνθρωπος δεν έχει μία επιθυμία αλλά πολλές αντιφατικές επιθυμίες. Ο
άνθρωπος δεν είναι συνειδητός, αντιθέτως ζει σχεδόν όλη του τη ζωή κοιμισμένος.
Δεν έχει ένα μόνιμο «Εγώ», αλλά μια πολλαπλότητα «εγώ».
Υπάρχει μια αλληγορία της Εργασίας,
στην οποία ο άνθρωπος συγκρίνεται με ένα σπίτι που βρίσκεται σε αταξία. Ο
Κύριος του σπιτιού απουσιάζει και οι υπηρέτες κάνουν ό,τι θέλουν. Όταν χτυπά το
τηλέφωνο, μιλούν και προσποιούνται ότι είναι ο Κύριος και δίνουν όλων των ειδών
τις υποσχέσεις και τις διαταγές με την πρόφαση ότι είναι αυτός. Ορισμένοι όμως
από τους υπηρέτες νιώθουν ότι είναι δυνατόν να υπάρξει μια καλύτερη κατάσταση.
Βλέπουν ξεκάθαρα τι συμβαίνει και συνεννοούνται μεταξύ τους με την πρόθεση να
βάλουν τάξη στο σπίτι, με την ελπίδα ότι έτσι θα γίνει εφικτή η επιστροφή του
Κυρίου.
Κάθε «εγώ» στον άνθρωπο
αποκτιέται από κάποια εμπειρία του στη ζωή, από μίμηση, από το περιβάλλον, από
κάτι πραγματικό, από τη φαντασία, από το επάγγελμά του κτλ.
Ο άνθρωπος δεν γεννιέται με μια προσωπικότητα,
αλλά με μια ουσία. Η προσωπικότητα
αρχίζει να διαμορφώνεται πολύ νωρίς στη ζωή, μόλις το παιδί αρχίσει να μιμείται
τους γύρω του. Στο σημείο αυτό αποκτά επιτηδεύσεις, μανιερισμούς κτλ. Τελικά,
το παιδί θεωρεί όλα αυτά που έχει αποκτήσει ότι είναι ο εαυτός του.
Παρατηρώντας κανείς τον εαυτό του
από την άποψη των πολλών «εγώ», αρχίζει να συνειδητοποιεί ότι δεν είναι πάντα
το ίδιο πρόσωπο που μιλάει, μολονότι το αποκαλεί «Εγώ». Παρατηρούμε ότι
διαφορετικά «εγώ» μιλούν σε διαφορετικές στιγμές της ημέρας, αναλαμβάνοντας την
ευθύνη για μας. Αλλάζουμε διαρκώς. Κάποια «εγώ» ξυπνούν, κάποια άλλα πάνε για
ύπνο. Ένα «εγώ» δίνει μια υπόσχεση για την οποία ένα άλλο δεν γνωρίζει τίποτε.
Κάποια «εγώ» είναι πολύ επικίνδυνα, και αν θέλουμε να αναπτυχθούμε, πρέπει να
τα εμποδίσουμε να αναλάβουν τον έλεγχο. Αυτά είναι ιδίως τα «εγώ» που
διαστρεβλώνουν τα πράγματα, που λένε ψέματα για τα πάντα, που είναι εκδικητικά
ή πικρόχολα, που είναι γεμάτα αυτολύπηση ή μοχθηρία.
Ένα μωρό γεννιέται ως ουσία και όσο είναι πράγματι ουσία
είναι ξύπνιο. Οπωσδήποτε είναι μικρό, αλλά είναι αληθινό. Όντας, όμως,
γεννημένο σε κοιμισμένους ανθρώπους, σύντομα πέφτει και αυτό σε ύπνο.
Αρχίζει να μιμείται, και αυτός είναι ένας από τους λόγους που σχηματίζεται η προσωπικότητα.
Είναι σημαντικό, λοιπόν, να
προσπαθήσει κανείς να παρατηρήσει τον εαυτό του από την άποψη των διαφορετικών
«εγώ» που υπάρχουν μέσα του και να παρατηρήσει πως αυτά τα «εγώ» αντιτίθενται
συχνά το ένα στο άλλο. Να παρατηρήσει τα «εγώ» που είναι όταν είναι μόνος του
και να δει πως αυτά αλλάζουν όταν κάποιος έρθει μέσα στο δωμάτιο. Να
προσπαθήσει επίσης να παρατηρήσει τον τόνο της φωνής με τον οποίο μιλάει το
κάθε «εγώ» ή ομάδα «εγώ».
John G. Bennett - Maurice Nicoll - "Εργασία
στον Εαυτό".