Σκοπός είναι η ελευθερία

"Σκοπός είναι η ελευθερία και για την ελευθερία είναι απαραίτητη η συνειδητότητα."

(…)

"Στη συνέχεια γεννιέται το ερώτημα: γιατί δεν έχει ο άνθρωπος συνειδητότητα του εαυτού αν και έχει όλες τις απαραίτητες δομές και όργανα γι αυτή; Ο λόγος είναι ο ύπνος του. Δεν είναι εύκολο να ξυπνήσει κανείς, γιατί οι αιτίες του ύπνου είναι πολλές. Συχνά ακούγεται το ερώτημα: έχουν όλοι οι άνθρωποι τη δυνατότητα να ξυπνήσουν; Όχι, όχι όλοι. Ελάχιστοι είναι σε θέση να αντιληφθούν πως κοιμούνται και να κάνουν τις απαραίτητες προσπάθειες να ξυπνήσουν. Πρώτον πρέπει να είναι ο άνθρωπος προετοιμασμένος, πρέπει να κατανοεί την κατάστασή του. Δεύτερον πρέπει να έχει αρκετή ενέργεια και αρκετά έντονη επιθυμία για να μπορέσει να ξεφύγει. 

Σε όλο αυτό τον περίεργο συνδυασμό που λέγεται άνθρωπος, ένα από τα πράγματα που μπορεί να αλλάξει είναι η συνειδητότητα. Αλλά πρώτα πρέπει να αντιληφθεί κανείς πως είναι μηχανή."

(...)

"Σε σχέση με τις λειτουργίες και τις καταστάσεις συνειδητότητας και από την άποψη της δυνατότητας για εξέλιξη, ο άνθρωπος διακρίνεται σε επτά κατηγορίες. Οι άνθρωποι γεννιούνται μόνο σε μια από τις τρεις πρώτες κατηγορίες. 

Το άτομο στο οποίο υπερισχύει η ενστικτώδης ή η κινητική λειτουργία και στο οποίο η διανοητική και η συναισθηματική λειτουργία είναι λιγότερο ανεπτυγμένες, λέγεται άνθρωπος Νο 1. Αλλά αν υπερισχύει η συναισθηματική λειτουργία έναντι άλλων λειτουργιών λέγεται άνθρωπος Νο 2 και αν υπερισχύει η διανοητική λειτουργία είναι άνθρωπος Νο 3. 

Πέρα από αυτά τα τρία είδη ανθρώπων υπάρχει ο άνθρωπος Νο 4, που δεν γεννιέται όμως με την ιδιότητα αυτή. Αυτό σημαίνει την αρχή της αλλαγής, κυρίως στη συνειδητότητα αλλά και στη γνώση και στην ικανότητα για παρατήρηση. Κατόπιν έρχεται ο άνθρωπος Νο 5 που έχει ήδη αναπτύξει μέσα του την Τρίτη κατάσταση συνειδητότητας, δηλαδή τη συνειδητότητα του εαυτού και στο οποίο εργάζεται η ανώτερη συναισθηματική λειτουργία. Μετά είναι ο άνθρωπος Νο 6 και τέλος ο άνθρωπος Νο 7, που έχει πλήρη αντικειμενική συνειδητότητα και στον οποίο εργάζεται η ανώτερη διανοητική λειτουργία."

(…)

"Προσπαθήστε να σκεφτείτε λίγο τα χαρακτηριστικά των επτά αυτών κατηγοριών του ανθρώπου. Ποια θα μπορούσαν να είναι τα χαρακτηριστικά των ανθρώπων 1,2 και 3; Πρώτα απ’όλα ο ύπνος. Ο άνθρωπος 1,2 και 3 πριν αρχίσει να μελετάει τον εαυτό του σε σχέση με κάποιο σύστημα που του δίνει τη δυνατότητα μελέτης του εαυτού, περνάει όλη τη ζωή του σε ύπνο. Απλώς φαίνεται σαν να είναι ξυπνητός. Στην πραγματικότητα ποτέ δεν είναι ξυπνητός ή κάπου – κάπου ξυπνάει για μια στιγμή, κοιτάζει ολόγυρα και ξανακοιμάται. Αυτό είναι το πρώτο χαρακτηριστικό των ανθρώπων 1,2 και 3. 

Το δεύτερο χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι αν και έχει πολλά διαφορετικά εγώ, μερικά απ’αυτά τα εγώ ούτε καν γνωρίζονται μεταξύ τους. Ο άνθρωπος μπορεί να έχει εντελώς συγκεκριμένες στάσεις, συγκεκριμένες πεποιθήσεις ή συγκεκριμένες απόψεις, και από την άλλη μεριά μπορεί  εντελώς διαφορετικές πεποιθήσεις, εντελώς διαφορετικές απόψεις, εντελώς διαφορετικά γούστα και να μη γνωρίζονται όλα αυτά μεταξύ τους. Αυτό είναι ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά των ανθρώπων 1, 2 και 3.

 Ο άνθρωπος αποτελείται από πολλά «εγώ», αλλά δεν το γνωρίζει και δεν μπορεί να το γνωρίζει, δότι το καθένα απ’αυτά τα εγώ δεν γνωρίζει παρά ορισμένα εγώ που τα συναντάει συνειρμικά. Τα άλλα εγώ παραμένουν εντελώς άγνωστα. Τα εγώ χωρίζονται ανάλογα με τις λειτουργίες. Υπάρχουν διανοητικά, συναισθηματικά, ενστικτώδη και κινητικά εγώ. Γύρω από τον εαυτό τους ξέρουν κάτι, αλλά πέρα απ’αυτό δεν ξέρουν τίποτε. Έτσι, πριν αρχίσει ο άνθρωπος να μελετάει τον εαυτό του γνωρίζοντας τη διαίρεση αυτή, δεν μπορεί ποτέ να κατανοήσει σωστά τις λειτουργίες του ή τις αντιδράσεις του. 

Ο ύπνος αυτός του ανθρώπου και η απουσία ενότητας μέσα του, δημιουργούν ένα άλλο πολύ σημαντικό χαρακτηριστικό και αυτό είναι η πλήρης μηχανικότητα του ανθρώπου. Ο άνθρωπος στην κατάσταση αυτή, ο άνθρωπος 1, 2 και 3 είναι μια μηχανή που ελέγχεται από εξωτερικές επιδράσεις. Δεν έχει η δυνατότητα να αντισταθεί στις εξωτερικές αυτές επιδράσεις, τη δυνατότητα να διακρίνει μεταξύ τους, τη δυνατότητα να μελετήσει τον εαυτό του ξέχωρα από τα πράγματα αυτά. 

Βλέπει τον εαυτό του σε διαρκή κίνηση και έχει μια βαθιά ριζωμένη και πολύ έντονη ψευδαίσθηση ότι είναι ελεύθερος να πηγαίνει όπου θέλει, ότι μπορεί να κινείται κατά την επιθυμία του και ότι μπορεί να πηγαίνει δεξιά ή αριστερά. Αυτό δεν μπορεί να το κάνει. Αν κινηθεί προς τα δεξιά, αυτό σημαίνει πως δεν θα μπορούσε να κινηθεί προς τα αριστερά.

Η ιδέα ότι έχουμε «θέληση» είναι εντελώς εσφαλμένη. Δεν υπάρχει θέληση. Θέληση μπορεί να υπάρχει μόνο στον άνθρωπο που έχει κυρίαρχο «Εγώ», αλλά όσο έχει πολλά διαφορετικά «εγώ» που δεν γνωρίζονται μεταξύ τους, ακριβώς τόσες πολλές και διαφορετικές θελήσεις έχει. Κάθε «εγώ» έχει δική του θέληση. Δεν μπορεί να υπάρχει άλλο «εγώ» ή άλλη θέληση. Αλλά ο άνθρωπος μπορεί να φτάσει σε κάποια κατάσταση όταν αποκτήσει κυρίαρχο «Εγώ» και όταν αποκτήσει θέληση."

Αποσπάσματα :  Peter Ouspensky - O τέταρτος δρόμος 

Η Μεγάλη Νοσταλγία

"Σαν πάχνη είναι η Μεγάλη Νοσταλγία. Βγαλμένη από την καρδιά, περιβάλλει την καρδιά. Όπως η πάχνη, χυμένη από την θάλασσα και τη στεριά, σβήνει τη θάλασσα και τη στεριά.

Κι όπως η πάχνη στερεί το μάτι από την ορατή πραγματικότητα κάνοντας τον εαυτό της τη μοναδική πραγματικότητα, έτσι και η Νοσταλγία υποτάσσει τα αισθήματα της καρδιάς και κάνει τον εαυτό της το υπέρτατο αίσθημα. Και φαινομενικά τόσο άμορφη, τόσο άσκοπη και τυφλή σαν την πάχνη, ωστόσο, σαν την πάχνη, είναι γεμάτη από μορφές αγέννητες, έχει ξεκάθαρη όραση και πολύ καθορισμένο σκοπό.

Και σαν πυρετός είναι η Μεγάλη Νοσταλγία. Όπως ο πυρετός που ανάβει μέσα στο κορμί, λυγίζει τη ζωτικότητα του κορμιού, όσο καίει τα δηλητήριά του, έτσι κι η Νοσταλγία γεννημένη από την τριβή της καρδιάς, εξασθενεί την καρδιά, καθώς καίει τη σκουριά της και όλα τα άχρηστα που’χει μέσα της.

Και σαν κλέφτης είναι η Μεγάλη Νοσταλγία. Γιατί όπως ένας ύπουλος κλέφτης ξαλαφρώνει το θύμα του από κάποιο φορτίο, μα το αφήνει οργισμένο, έτσι και η Νοσταλγία, με κλεψιά σηκώνει όλα τα φορτία της καρδιάς, μα την αφήνει απαρηγόρητη και φορτωμένη από την ίδια της την έλλειψη φορτίου.

Πλατιά και πράσινη είναι η όχθη που οι άνδρες και οι γυναίκες όλο και χορεύουν και τραγουδούν και μοχθούν και θρηνούν για τις εξατμιζόμενες μέρες τους. Μα τρομερός είναι ο Ταύρος που ξερνάει φωτιά και καπνό, αυτός ο Ταύρος που κάνει τα πόδια τους ανάπηρα, τους ρίχνει χάμω γονατιστούς, ξαναχώνει τα τραγούδια τους στις φωνητικές τους χορδές και κολλάει τα φουσκωμένα τους βλέφαρα με δάκρυα.

Πλατύ και βαθύ είναι και το ποτάμι που τους χωρίζει από την άλλη όχθη. Κι ούτε να το κολυμπήσουν μπορούν, ούτε να το διασχίσουν τραβώντας κουπί, ούτε ν’αρμενίζουν με πανί. Λίγοι, πολύ λίγοι, αποτολμούν να το γεφυρώσουν με μια σκέψη. Μα όλοι, σχεδόν όλοι, λαχταρούν να μείνουν κολλημένοι στην όχθη τους, όπου ο καθένας τους συνεχίζει να κυλάει τον χαιδεμένο του Τροχό του χρόνου. Ο άνθρωπος με τη μεγάλη νοσταλγία δεν έχει χαιδεμένο τροχό να κυλήσει. Μέσα σ’ένα κόσμο τόσο έντονα απασχολημένο και πιεσμένο για χρόνο, είναι μονάχος, χωρίς απασχόληση και χωρίς βιασύνη. Σε μια ανθρωπότητα με τόσο ευπρεπή ρούχα, ομιλία και τρόπους, βρίσκει τον εαυτό του γυμνό, τραυλό και αδέξιο. Δεν μπορεί να γελάσει με τους γελαστούς, ούτε να θρηνήσει με όσους θρηνούν.

Οι άνθρωποι τρώνε και πίνουν κι αισθάνονται απόλαυση να τρώνε και να πίνουν. Αυτός τρώει χωρίς απόλαυση και το πιοτό του είναι ανούσιο στο στόμα του. Οι άλλοι ζευγαρώνουν, ή είναι πολύ απασχολημένοι, ψάχνοντας για ταίρι. Αυτός περπατάει μονάχος και κοιμάται μονάχος κι ονειρεύεται τα όνειρά του μονάχος. Οι άλλοι είναι πλούσιοι σε εγκόσμιο πνεύμα και σοφία. Αυτός μονάχα είναι βραδύνους κι άσοφος. Οι άλλοι έχουν άνετες γωνιές που τις αποκαλούν σπιτικά. Αυτός μονάχα είναι χωρίς σπίτι. Οι άλλοι έχουν κάτι σημεία της γης που τα ονομάζουν πατρίδες και που τραγουδούν τη δόξα τους πολύ μεγαλόφωνα. Αυτός μονάχα δεν έχει σημείο να το υμνήσει και να το αποκαλέσει πατρίδα του. Γιατί το μάτι της καρδιάς του είναι προς την άλλη όχθη.

Ένας υπνοβάτης είναι ο άνθρωπος με τη Μεγάλη Νοσταλγία, ανάμεσα σ’ένα κόσμο, φαινομενικά, πολύ ξύπνιο. Σέρνεται από ένα όνειρο που οι άλλοι γύρω του ούτε βλέπουν, ούτε νιώθουν. Έτσι σηκώνουν τους ώμους τους και κουτογελάνε κάτω από τα μουστάκια τους…"

Mikhail Naimy - Το βιβλίο του Μιρδάδ

Νόμοι

"Οι άνθρωποι με έχουν για εχθρό των δίκαιων νόμων, των οικογενειακών δεσμών και της παράδοσης. Ναι, λένε την αλήθεια. Δεν αγαπάω τους νόμους που έχει φτιάξει ο άνθρωπος... αυτό που αγαπάω είναι η ιερή και πνευματική ευγένεια που θα έπρεπε να είναι πηγή και βάση για κάθε νόμο στη γη."

Khalil Gibran

Η πραγματική επανάσταση

"Η μόνη πραγματική επανάσταση είναι να τα πετάξεις όλα μακριά. Μόνο τότε θα υπάρχει η δημιουργικότητα της αλήθειας (...) Αν ο άνθρωπος δεν είχε βιβλία, αρχηγούς, κανέναν να αντιγράψει, κανέναν ν'ακολουθησει, να παραδειγματιστεί, αν ήταν τελείως μόνος, ξεγυμνωμένος από κάθε γνώση του, θα 'πρεπε να ξαναπιάσει τα πράγματα από την αρχή (...) Και είναι ο ίδιος ο νους που πρέπει, μόνος του, ν'απογυμνώσει τον εαυτό του ολοκληρωτικά, για να υπάρξει το καινούριο. Αυτό είναι πραγματική επανάσταση."

 Jiddu Krishnamurti - Γράμματα σε μια νεαρή φίλη