Γκρίνια και αγανάκτηση

Η γκρίνια είναι μια από τις αγαπημένες στρατηγικές του Εγώ για την ενίσχυση του εαυτού. Κάθε γκρίνια είναι μια μικρή ιστορία που πλάθει ο νους και που την πιστεύεις απόλυτα. Είτε γκρινιάζεις μεγαλόφωνα είτε μόνο με τη σκέψη σου δεν έχει διαφορά. Μερικά Εγώ, που ίσως δεν έχουν και πολλά άλλα με τα οποία να ταυτιστούν, επιβιώνουν εύκολα μόνο και μόνο με την γκρίνια. Όταν είσαι στη λαβή ενός τέτοιου Εγώ, η γκρίνια, ιδιαίτερα σε σχέση με άλλους ανθρώπους, είναι καθ’ έξιν και, φυσικά, μη συνειδητή, πράγμα που σημαίνει ότι δεν γνωρίζεις τι κάνεις. Η απόδοση αρνητικών ετικετών σε ανθρώπους, είτε κατάμουτρα ή, συνηθέστερα, όταν μιλάς γι’αυτούς σε άλλους ή ακόμα και όταν τους σκέφτεσαι, είναι συχνά μέρος αυτού του προτύπου. Οι υβριστικοί χαρακτηρισμοί είναι η πιο άξεστη μορφή απόδοσης ετικετών και της ανάγκης του Εγώ να έχει δίκιο και να θριαμβεύει πάνω στους άλλους: «μαλάκας, κάθαρμα, σκρόφα» - όλα τελεσίδικες ετυμηγορίες που δεν μπορούν να αμφισβητηθούν. Στο επόμενο κατώτερο επίπεδο της κλίμακας της μη συνειδητότητας έχουμε κραυγές και τσιρίδες και, όχι πολύ πιο χαμηλά απ’αυτό, έχουμε τη σωματική βία.

Η αγανάκτηση είναι το συναίσθημα που συνοδεύει την γκρίνια και τη νοητική απόδοση ετικετών στους ανθρώπους και προσθέτει ακόμα μεγαλύτερη ενέργεια στο Εγώ. Αγανάκτηση σημαίνει να αισθάνεσαι χολωμένος, τσατισμένος, θιγμένος ή προσβεβλημένος. Νιώθεις αγανάκτηση για την απληστία των άλλων ανθρώπων, για την ανεντιμότητά τους, την έλλειψη ακεραιότητας, γι αυτό που κάνουν, για ό,τι έκαναν στο παρελθόν, γι’αυτό που είπαν, γι’αυτό που αμέλησαν να κάνουν, γι’αυτό που έπρεπε ή δεν έπρεπε να κάνουν. Το Εγώ λατρεύει την αγανάκτηση. Αντί να παραβλέπεις την έλλειψη συνειδητότητας στους άλλους, την κάνεις ταυτότητά τους. Ποιος το κάνει αυτό; Η έλλειψη συνειδητότητας σ’εσένα, το Εγώ. Μερικές φορές το «ελάττωμα» που αντιλαμβάνεσαι σε κάποιον άλλο δεν υπάρχει καν. Είναι μια ολοκληρωτική παρερμηνεία, μια προβολή από ένα νου εκπαιδευμένο να βλέπει εχθρούς και να βγάζει τον εαυτό του ανώτερο ή δικαιωμένο. Άλλες φορές το ελάττωμα μπορεί να υπάρχει, αλλά, όταν εστιάζεις πάνω του την προσοχή σου, μερικές φορές αποκλείοντας οτιδήποτε άλλο, το ενισχύεις. Κι αυτό στο οποίο αντιδράς όταν το βλέπεις σε κάποιον άλλο το ισχυροποιείς στον εαυτό σου.

Η μη αντίδραση στο Εγώ των άλλων είναι ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους όχι μόνο για να πας πέρα από το Εγώ στον εαυτό σου, αλλά και για να διαλύσεις το συλλογικό ανθρώπινο Εγώ. Όμως μπορείς να είσαι σε κατάσταση μη αντίδρασης μόνο αν αναγνωρίζεις ότι η συμπεριφορά κάποιου προέρχεται από το Εγώ, ότι είναι έκφραση της συλλογικής ανθρώπινης δυσλειτουργίας. Όταν συνειδητοποιείς ότι δεν είναι προσωπικό, δεν υπάρχει πια ο ψυχαναγκασμός να αντιδράσεις σαν να ήταν. Μην αντιδρώντας στο Εγώ, θα μπορείς συχνά να φέρνεις στην επιφάνεια την ψυχική υγεία των άλλων, που είναι η συνειδητότητα που δεν έχει αποκτηθεί μέσω εξαρτημένης μάθησης, σε αντίθεση με εκείνη που έχει αποκτηθεί μέσω αυτής. Μερικές φορές μπορεί να χρειαστεί να κάνεις πρακτικά βήματα για να προστατευτείς από ανθρώπους που πάσχουν από βαθιά έλλειψη συνειδητότητας. Αυτό μπορείς να το κάνεις χωρίς να τους κάνεις εχθρούς σου. Η μεγαλύτερή σου προστασία, όμως, είναι το να είσαι συνειδητός. Κάποιος γίνεται εχθρός αν προσωποποιήσεις την έλλειψη συνειδητότητας, που είναι το Εγώ, Η μη αντίδραση δεν είναι αδυναμία, αλλά δύναμη. Μια άλλη λέξη για τη μη αντίδραση είναι η συγχώρεση. Συγχωρώ σημαίνει παραβλέπω ή, μάλλον, βλέπω πέρα από κάτι. Κοιτάζεις μέσα από το Εγώ την ψυχική υγεία που υπάρχει σε κάθε ανθρώπινο πλάσμα ως ουσία του.

Στο Εγώ αρέσει πολύ να γκρινιάζει και να αγανακτεί όχι μόνο για άλλους ανθρώπους, αλλά και για καταστάσεις. Ό,τι μπορείς να κάνεις σε έναν άνθρωπο μπορείς να το κάνεις και σε μια κατάσταση: να την κάνεις εχθρό σου. Η συνεπαγωγή είναι πάντα: Δεν θα έπρεπε να συμβαίνει αυτό, δεν θέλω να είμαι εδώ, δε θέλω να κάνω αυτό που κάνω, μου φέρονται άδικα. 

Και ο μεγαλύτερος εχθρός του Εγώ είναι, φυσικά, η παρούσα στιγμή, δηλαδή η ίδια η ζωή.

Η γκρίνια δεν πρέπει να συγχέεται με την πληροφόρηση κάποιου ανθρώπου για ένα λάθος ή ανεπάρκεια έτσι ώστε να μπορέσει να το διορθώσει. Και η αποχή από την γκρίνια δε σημαίνει απαραίτητα ότι πρέπει να ανέχεσαι την κακή ποιότητα ή συμπεριφορά. Δεν υπάρχει Εγώ στην ενημέρωση του σερβιτόρου ότι η σούπα σου είναι κρύα και χρειάζεται να ζεσταθεί – αν περιοριστείς στα δεδομένα, που είναι πάντα ουδέτερα. «Πως τολμάς να μου σερβίρεις κρύα σούπα…» Αυτό είναι γκρίνια. Υπάρχει ένα «μου» που απολαμβάνει να βγάζει κάποιον «λάθος». Η γκρίνια για την οποία μιλάμε εδώ είναι στην υπηρεσία του Εγώ, όχι της αλλαγής. Μερικές φορές είναι φανερό ότι το Εγώ δε θέλει πραγματικά κάποια αλλαγή, έτσι ώστε να μπορεί να συνεχίσει να γκρινιάζει.

Δες αν μπορείς να συλλάβεις, δηλαδή να αντιληφθείς, τη φωνή μέσα στο κεφάλι, ίσως τη στιγμή ακριβώς που γκρινιάζει για κάτι, και να αναγνωρίσεις τι πραγματικά είναι: η φωνή του Εγώ, τίποτα περισσότερο από ένα νοητικό πρότυπο αποκτημένο μέσω εξαρτημένης μάθησης, μια σκέψη. Όποτε αντιλαμβάνεσαι αυτή τη φωνή, θα συνειδητοποιείς επίσης ότι δεν είσαι η φωνή, αλλά αυτός που έχει επίγνωσή της. Στην πραγματικότητα είσαι η επίγνωση που έχει επίγνωση της φωνής. Στο παρασκήνιο υπάρχει η επίγνωση. Στο προσκήνιο υπάρχει η φωνή, αυτός που σκέφτεται. Με αυτόν τον τρόπο ελευθερώνεσαι από το Εγώ, ελευθερώνεσαι από τον απαρατήρητο νου. Τη στιγμή που αποκτάς επίγνωση του Εγώ μέσα σου, παύει πια να είναι, με τη στενή έννοια, το Εγώ, και γίνεται απλώς ένα παλιό νοητικό πρότυπο αποκτημένο μέσω εξαρτημένης μάθησης. Το Εγώ συνεπάγεται μη επίγνωση. Επίγνωση και Εγώ δεν μπορούν να συνυπάρξουν. Το παλιό νοητικό πρότυπο ή νοητική συνήθεια μπορεί και πάλι να επιβιώσει και να επανεμφανίζεται για κάποιο διάστημα επειδή έχει την κεκτημένη ταχύτητα χιλιάδων ετών συλλογικής ανθρώπινης έλλειψης συνειδητότητας πίσω του, αλλά κάθε φορά που αναγνωρίζεται εξασθενεί.

Ekchart Tolle - απο το βιβλίο "Για μια νέα ζωή"